ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਦਬਦਬਾ ਵਾਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਆਲੂ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਕੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਫੰਡਿੰਗ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦ ਫਿਰ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਉੱਚਾ ਕਰੇਗਾ? 

– ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸਨਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਈ ਗੋਂਡੀਆ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ

ਗੋਂਡੀਆ -////////////ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ, ਭਾਰਤ ਸਮੇਤ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਜੰਗਬੰਦੀ, ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਅਤੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਬਿਆਨਾਂ ‘ਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ 15 ਮਈ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨਾਲ ਅਤੇ ਫਿਰ 16 ਮਈ 2025 ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਭੁਜ ਦੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਦੌਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਈਐਮਐਫ ਦੁਆਰਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਲਈ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਰਜ਼ੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੀ ਆਈਐਮਐਫ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਫੰਡਿੰਗ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਈਐਮਐਫ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਸਾਰੇ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਈਐਮਐਫ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਵਿੱਤ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਤਬਾਹ ਹੋਏ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ, ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡੀ ਲੜਾਈ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਟੇਲਰ ਸੀ, ਜੇਕਰ ਲੋੜ ਪਈ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਪੂਰੀ ਤਸਵੀਰ ਅੱਗੇ ਦਿਖਾਵਾਂਗੇ। ਇਸ ਲਈ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਇਸ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੱਤੀ, ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਇਹ ਗੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਾਨਾ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਰਵਾਇਤੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤੀ ਹਮਲੇ ਵਿਰੁੱਧ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਚਾਅ ਅਤੇ ਵਿਰੋਧ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਅਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਰਵਾਇਤੀ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਉਸ ਸਵੈ-ਥੋਪੇ ਗਏ ‘ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਬਲੈਕਮੇਲ’ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹਨ ਜਿਸ ਤੋਂ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਪੀੜਤ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੁੱਧ ਦੀ ਮਿਤੀ 18 ਮਈ, 2025 ਹੈ।

ਯਾਨੀ, ਅਸੀਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ 14 ਮਈ 2025 ਨੂੰ IMF ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸਦਾ ਰਵੱਈਆ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ, ਯਾਨੀ, ਇਸਨੂੰ ਆਪਣਾ ਕਰਜ਼ਾ ਚੁਕਾਉਣ ਅਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਕਰਨ ਲਈ ਵਿੱਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ਕਤੀ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ  ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਨੇ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਯਾਨੀ 1.023 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਕਿਵੇਂ ਮਨਜ਼ੂਰ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਡਿਲੀਵਰ ਵੀ ਕੀਤਾ। ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ? ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਇੱਕ ਤੀਰ ਨਾਲ ਕਈ ਨਿਸ਼ਾਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚੀਨ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਨਿਰਭਰਤਾ ਘਟਾਉਣਾ, ਗਵਾਦਰ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਚੀਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਰਥਿਕ ਗਲਿਆਰੇ ਤੱਕ ਕਰਜ਼ੇ ਲਈ ਚੀਨ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ, ਅਤੇ ਕੀ ਚੀਨ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀਤੀ ਉੱਥੇ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਦੁਨੀਆ ਉਸ ਗਤੀ ਤੋਂ ਹੈਰਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨਵੀਆਂ ਉਚਾਈਆਂ ਛੂਹ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ IMF ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸੁਰ ਬਦਲ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੈ ਅਤੇ ਜੰਗਬੰਦੀ 18 ਮਈ ਤੱਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲਾ  ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਇੰਨਾ ਦਿਆਲੂ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਕੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਇਕੱਠੇ ਫੰਡਿੰਗ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦ ਫਿਰ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਉੱਚਾ ਕਰੇਗਾ? ਇਸ ਲਈ ਅੱਜ, ਮੀਡੀਆ ਵਿੱਚ ਉਪਲਬਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਅਸੀਂ ਇਸ ਲੇਖ ਰਾਹੀਂ, ਭਾਰਤ ਦੇ IMF ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਾਂਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਾ ਸਹੀ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ।

ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ 15 ਅਤੇ 16 ਮਈ 2025 ਨੂੰ ਮਾਣਯੋਗ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਵੱਲੋਂ ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਨੂੰ ਕਰਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਪੀਲ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ  ਵੱਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਮਦਦ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਸ ਪੈਸੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਭੁਜ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਕਹੀ। ਉਸਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਹਾਇਤਾ ਵਜੋਂ 1.023 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਦੀ ਦੂਜੀ ਕਿਸ਼ਤ ਵੰਡੀ ਹੈ। ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਈਐਮਐਫ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਪੈਸੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇਗਾ। ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ IMF ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਈਐਮਐਫ ਤੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਪੈਸੇ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅੱਤਵਾਦ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੇਗਾ।’ ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇਸ ਪੈਸੇ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰੇਗਾ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਦੇ ਬੇਲਆਊਟ ਪੈਕੇਜ ‘ਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਿਰਭਰ ਹੈ। ਇਸ ਪੈਕੇਜ ਨੇ ਇਸਦੇ ਘਟਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ, ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਵਾਲੀਆਪਨ ਦੇ ਕੰਢੇ ‘ਤੇ ਸੀ, ਤਾਂ  ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ.ਨੇ ਇਸਨੂੰ 3 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਕੇ ਬਚਾਇਆ। ਆਈਐਮਐਫ ਦੀ ਵੈੱਬਸਾਈਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਮੈਂਬਰ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 25 ਬੇਲਆਊਟ ਲੋਨ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਾਲ ਅਪ੍ਰੈਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਕੁੱਲ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ 10.3 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਅਗਸਤ 2024 ਵਿੱਚ, ਇਹ 9.4 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਸੀ। ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਜੂਨ 2025 ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ 13.9 ਬਿਲੀਅਨ ਅਮਰੀਕੀ ਡਾਲਰ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਈਐਮਐਫ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਡੀਪੀ ਦੇ 1.6 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਬਜਟ ਸਰਪਲੱਸ ਨੂੰ ਮੰਨ ਕੇ ਆਪਣਾ ਬਜਟ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸਨੂੰ ਗੈਰ-ਵਿਆਜ ਖਰਚਿਆਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਲਗਭਗ 2 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਰੁਪਏ ਇਕੱਠੇ ਕਰਨੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖਰਚੇ ਘਟਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਰਜ਼ੇ ਚੁਕਾਉਣ ਲਈ ਕਰਜ਼ਾ ਲੈਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ IMF ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਅਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਆਪਣੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀ ਸਮੂਹਾਂ ਨੂੰ ਪਨਾਹ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਆਈਐਮਐਫ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਂਗ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਿਆਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਰੁੱਧ ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਧਦੇ ਗੁੱਸੇ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਅੱਤਵਾਦੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਥਨ ਦੇਣ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਅਸਿੱਧੇ ਸਮਰਥਨ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।

ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਰੱਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ‘ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ 18 ਮਈ ਤੱਕ ਜੰਗਬੰਦੀ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਅਸਥਾਈ ਜੰਗਬੰਦੀ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਇਸਦੀ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚਕਾਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਾਰਨ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਐਤਵਾਰ, ਯਾਨੀ 18 ਮਈ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਜੰਗਬੰਦੀ ‘ਤੇ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਟਰੰਪ ਦੇ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੇ ਐਲਾਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਸ ਜੰਗਬੰਦੀ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਤੋਂ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ‘ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਅਤੇ ਡਰੋਨ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਇੱਕ ਅਸਥਾਈ ਰਾਹਤ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਰਸਮੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਬੈਂਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਆਈਐਮਐਫ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਇਹ ਦੂਜੀ ਕਿਸ਼ਤ 16 ਮਈ ਨੂੰ ਖਤਮ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਲਈ ਇਸਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕੋਲ ਹੁਣ ਖਰਚ ਕਰਨ ਲਈ ਕੁਝ ਹੋਰ ਡਾਲਰ ਹੋਣਗੇ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ, IMF ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਡਾਇਰੈਕਟਰਜ਼ ਨੇ EFF ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਤਹਿਤ 1.02 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦੀ ਰਕਮ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ,  ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਨੇ ਲਚਕੀਲਾਪਣ ਅਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਸਹੂਲਤ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ 1.4 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਦਾ ਵਾਧੂ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵੀ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ  ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਕਰਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧਦੀ ਨੇੜਤਾ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ IMF ਤੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਕਰਜ਼ੇ ਮਿਲਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਭਾਰਤ ‘ਤੇ ਅਸਰ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਆਈਐਮਐਫ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਵਿੱਤ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸੰਭਾਵਿਤ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਆਲੂ ਹੈ। ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ.ਨੇ ਐਕਸਟੈਂ ਡਡ ਫੰਡ ਫੈਸਿਲਿਟੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ 1.02 ਬਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ (ਲਗਭਗ 8,712 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦੀ ਦੂਜੀ ਕਿਸ਼ਤ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਪੈਸਾ ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਦੋਂ ਆਈਐਮਐਫ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਬਜਟ ‘ਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰੇ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਮਿਸ਼ਨ ਮੁਖੀ ਦਾ ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਦੌਰਾ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ 2 ਜੂਨ ਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2025-26 ਲਈ ਬਜਟ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। IMF ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ 16 ਮਈ ਤੱਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਬਜਟ ਪ੍ਰਬੰਧਾਂ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਨਗੇ।

ਇਸ ਲਈ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਉਪਰੋਕਤ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੁਦਰਾ ਫੰਡ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਆਲੂ ਕਿਉਂ ਹੈ? ਕੀ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਫੰਡਿੰਗ ਨਾਲ ਅੱਤਵਾਦ ਫਿਰ ਤੋਂ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਉੱਚਾ ਕਰੇਗਾ? ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਆਈ.ਐੱਮ.ਐੱਫ. ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਮਿਲਿਆ, ਉਸਦਾ ਸੁਰ ਬਦਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਸ ਕੋਲ ਪਰਮਾਣੂ ਬੰਬ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜੰਗਬੰਦੀ 18 ਮਈ 2025 ਤੱਕ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਆਈ ਐੱਮ ਐੱਫ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਦੇਸ਼ – ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ‘ਤੇ ਮੁੜ ਵਿਚਾਰ ਕਰੋ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਫੰਡ ਦੇਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਅਨੁਮਾਨ ਸਹੀ ਹੈ।

-ਕੰਪਾਈਲਰ ਲੇਖਕ – ਟੈਕਸ ਮਾਹਿਰ ਕਾਲਮਨਵੀਸ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੇਖਕ ਚਿੰਤਕ ਕਵੀ ਸੰਗੀਤ ਮਾਧਿਅਮ ਸੀਏ(ਏ.ਟੀ.ਸੀ) ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸੰਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਨੀ ਗੋਂਡੀਆ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ 9284141425